سیستم عامل لینوکس یکی از معروفترین سیستم عاملها است لینوکس در واقع در درصد قرار دارد که محبوبیت بسیار زیادی در بین کاربران دارد. این سیستم عامل در دهه 1990 اولین بار به وجود آمده است، لینوکس استفاده زیادی در ابر کامپیوتر و سیستم ها میشود مانند: گوشی هوشمند، خودروها، لوازم خانگی و سایر موارد استفاده میشود.
لینوکس با ویژگیهای منحصر به فرد و امنیت بالا بیشترین کاربر را دارد اگر میخواهید بدانید که لینوکس چیست و چه جاهای کاربرد دارد یا انواع توزیعهای لینوکس را بدانید تا آخر این مقاله از آموزش لینوکس در میزبان داده با ما همراه باشید.
خرید سرور مجازی با تکنولوژی مدرن و بروز دنیا با پشتیبانی 24 ساعته در میزبان داده برای خرید میتوانید به صفحه خرید سرور مجازی مراجعه کنید!!
سیستم عامل چیست؟
سیستم عامل چیز خیلی پیچیدهای نیست کلا امروزه هر کس از یک سیستم عاملی مانند اندروید، ios یا کامپیوتر استفاده کردهایم. سیستم عامل در واقع یک رابط بین برای ارتباط سخت افزار سرور و کاربر را برقرار میکند. البته به سیستم عامل استفاده شده بستگی دارد که آیا پشتیبانی میکند یا نه سیستم عامل لینوکس از تمامی نرمافزارها پشتیبانی میکند.
اگر تمایل دارید یک سرور مجازی با سیستم عامل مناسب خریداری کنید (پیشنهاد میکنیم برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله (راهنمای خرید سرور مجازی)را بخوانید!!)
لینوکس چیست؟
سیستم عامل لینوکس یکی از محبوب و پرکاربردترین سیستم عاملها برای متن باز (Open Source) و رایگان بودن آن در بین کاربران است. لینوکس یک نسخه توسعه یافته از یونیکس (Unix) است، که در سال 1991 اولین بار توسط Linus Torvalds ارائه شد.
لینوکس در واقع پشتیبانی، پایداری و امنیت بالاتری نسبت به بقیه سیستم عاملها ارائه میدهد که در دستگاههای مختلفی مانند: اندروید، Ios و ابرکامپیوترها استفاده شده است. سیستم عامل لینوکس یک پل ارتباطی بین سخت افزار و دستگاه قرار میدهد تا دستورات و برنامهها را به سختافزار منتقل کند.
همچنین با متن باز بودن لینوکس در نسخه های مختلفی ایجاد شده است که با نام توزیعهای لینوکس نام برده میشوند. توزیعها با ارتقا و کارای بالاتر در کانفیگ، تعمیر، مدیریت و نصب به دانش فنی بیشتر نسبت به ویندوز نیاز دارند.
توزیعها هسته اصلی آنها لینوکس است که با ویژگیها و کاربرد در کارهای مختلف توسعه دهندگان قابلیت و افزونههای مختلف خاص خودشان ارائه دادهاند.
یونیکس (Unix) چیست؟
یونیکس یک سیستم عامل چند وظیفهای (Multitasking) است که کاربران میتوانند به صورت چند کاربره (Multi-user)) از کامپیوتر یا دستگاه استفاده کنند. یونیکس ارتباط مستقیمی از طریق ترمینال در کامپیوترها برای شما ایجاد میکند. همچنین با یونیکس میتوانید اطلاعات خود را با دیگران به اشتراک بگذارید.
این سیستم عامل یونیکس در 1970 توسط AT&T Bell Labs توسعه یافته است، یونیکس با استفاده از پردازنده، رم و هارد دیسکهای قدرتمند میتوانید راه اندازی کنید. یونیکس با زبان معروف (C و C++) ساخته شده است، که در سیستمهای امروزی مانند لینوکس(LInux) و مک اواس (MacOs) پایه و اساس زیادی دارند.
تفاوت لینوکس و یونیکس را بدانیم در جدول
سیستم عامل Linux | سیستم عامل unix |
رایگان و متن باز بودن | بعضی از نسخهها پولی و تجاری هستند |
دسترسی به تمامی سیستمها | اختصاصی شده و سیستم عامل خاص |
کاملا پایدار و بروزرسانی سریع | بروزرسانی کندتر ولی امنیت بالا |
کاربرد در کامپیوتر، سرور، کامپیوتر و سایر موارد | کاربرد در ابر کامپیوتر و شرکتها |
پشتیبانی از توزیع مانند: Centos، Ubuntu، Debian، arch | پشتیبانی از توزیع تجاری شده مانند: IBM AIX، HP-UX، Solaris، FreeBSD |
رابط کاربری مناسبتر برای کاربران | رابط کاربری برای سازمان و شرکتها |
دسترسی با SSH و خط فرمان | مدیریت نرم افزار اختصاصی شده |
توسعه با زبان لینوکس و GNU Foundation | توسعه یافته با AT&T |
در کل لینوکس تمامی سیستم و دستگاهها به خاطر متن باز بودن آن محبوبیت و استفاده زیادتری میشود و یونیکس برای شرکت و سازمانهای تجاری استفاده زیادی دارند.
مزایا استفاده از Linux
ویژگیهای منحصر به فرد است که بهترین سیستم عامل لینوکس شناخته میشود در زیر چند مورد از آنها را بدانیم:
متن آزاد و باز
سیستم عامل linux با متن باز بودن به شما این امکان را میدهد تا کاربران کدها را شخصی سازی و بهبود دهند. توزیعهای مختلف با کاربردهای مختلف از نرمافزار و زبان برنامه نویسی زیادی را پشتیبانی میکنند و هر کدام کاربرد خود را برای کارهای مختلف ارائه میدهند.
امنیت بالا لینوکس
در لینوکس از آنجایی که دسترسی بر عهده شما است. با استفاده از فایروال و نرمافزارهای مختلف می توانید برای خود امنیت سرور یا سیستمی که دارید را به صورت شخصی و دلخواه امنیت اطلاعات را حفظ کنید.
استفاده رایگان از لینوکس
این سیستم عامل رایگان است و نیاز به تهیه لایسنس برای استفاده ندارید. و توزیعها مختلفی که دارد میتوانید نرمافزار و زبانهای برنامه نویسی را بدون پرداخت هیچ گونه هزینه اضافی استفاده کنید و این ویژگی محبوبیت بسیاری به لینوکس داده است.
سازگاری و قدرتمند
سیستم عامل linux از آنجایی که منابع بسیار کمی برای اجرا و راهاندازی آن نیاز دارید به شما سرعت بالا و قدرت پردازش زیادی به شما ارائه میهد. با متن باز بودن لینوکس شما میتوانید از برنامه و زبانهای مختلف برنامه نویسی بدون مشکلی استفاده کنید.
معایب استفاده از Linux
سیستم عامل لینوکس هم مانند دیگر سیستم عاملها بی عیب و نقص نیست و معایب دارد که شامل موارد زیر است:
پشتیبانی خاص
در حالی که همه سازمانها و کاربران میتوانند از لینوکس به صورت رایگان استفاده کنند ولی بعضی از توزیعها پشتیبانی رایگان را ندارند. توزیع گنندگان مختلفی مانند SUSE و Red Hat وابسته به شرایط مورد نیاز قردادهای دارند که باید هزینهای باید پرداخت کنید.
نیاز به دانش فنی
مشکلی اساسی که سیستم عامل لینوکس دارد نیاز به دانش فنی خاص برای نصب و مدیریت هر توزیع نیزا دارید. یعنی برای مدیریت و راهاندازی linux شما نیاز دارید تا یک متخصص برای خود استخدام کنید، یا خودتان دانش فنی را یاد بگیرید.
یادگیری دشوار
بسیاری از کاربران برای استفاده از دسکتاپ و نرمافزار لینوکس در یادگیری لینوکس دچار مشکلاتی میشوند.
محدودیت اجرایی نرم افزار اختصاصی
این سیستم عامل از بیشتر نرمافزارها پشتیبانی میکند ولی برای نرمافزارهای خاصی مانند مایکروسافت در دسکتاپ لینوکسی استفاده کنید.
کاربرد سیستم عامل لینوکس در چیست؟
سیستم عامل لینوکس به خاطر متن باز و امنیت بالا در بیشتر حوزهها کارای دارد در زیر به چند مورد از آن میگردازیم:
استفاده در سرور
اصلیترین کارای لینوکس در سروها است که امنیت و پایداری بیشتری را ارائه میدهند، بیشتر کاربران linux را برای سرورهای مانند: سرور ایمیل (Email Server)، سرور پایگاه داده (Database Server)، سرور هاستینگ (Hosting Server) و وب سرور (Web Server) استفاده میشود. در کل لینوکس در سرور برای پایداری و مقیاس پذیری زیادش کارای زیادی دارد.
تست امنیت
از لینوکس برای تست کردن نفوذ پذیری و امنیت در برابر حملات سایبری استفاده میشود. متخصصان هک و امنیت برای تست نفوذ پذیری (Penetration Testing)، بررسی امنیت شبکه، بدافزار و آسیب پذیری اپلیکیشن و توزیعهای مانند Ubuntu و Redhat برای این کار ساخته شدهاند.
بازی و سرور گیم
برای اجرای بازیهای که نیاز به منابع زیادی دارند از linux میتوانید استفاده کنید و حتی یک آی پی ثابت برای پینک و لوکیشن در بعضی از بازیها که در ایران تحریم هستیم استفاده کنید. یا برای بالا آوردن یک محیط ساخت بازی و اجرای بازی مانند سرور جنگهای صلیبی یا کانتر استفاده میشود.
توسعه دهندگان و برنامه نویسان
معمولا توسعه دهندگان و برنامه نویسان یک محیط برای توسعه و تست نرمافزارها نیاز دارند تا بدون مشکل نرمافزار و اپلیکیشن خود را تست و راه اندازی کنند. حتی برای تست افزونهای که برای وبسایت یا اپلیکیشنها دانلود کرده اید تا هیچ اختلال یا مشکلی در نسخه اصلی نیوفتد.
هوش مصنوعی
بهترین گزینه برای استفاده از پایگاه داده با حجم زیاد و بالا آوردن هوش مصنوعی بالا لینوکس و پردازش سریع آن است. Linux به خاطر متن باز بودن آن میتواند از زبان python و java script پشتیبانی کند.
اینترنت اشیا (IoT)
در دنیای امروزی که همه وسایل خانگی، شبکه اینترنت و گوشیهای هوشمند از لینوکس به عنوان سیستم عامل استفاده میشود مانند گوشی اندرویدی، تلویزیون، مودم و روترها و سیستمهای هوشمند با امنیت بالا استفاده میشود.
آشنایی با انواع توزیعها
نسخه و توزیعهای مختلف با کاربرد و ویژگیهای زیادی وجود دارد که هر کدام کارای خود را دارند. بیشتر این توزیعها به صورت رایگان در اختیار شما قرار دارند و linux هم برای کاربران حرفهای و هم تازه کارها به راحتی نصب کنید. در زیر به چند مورد از آنها میپردازیم:
دبیان (Debian)
دبیان (Debian) یکی از محبوبترین و قدیمی توزیعهای لینوکس با پایداری و امنیت بالا است که از سال 1993 در حال بروزرسانی است. دبیان متن باز و رایگان است و به عنوان پایهی توزیعهای مانند Ubuntu، Kali Linux و Linux Mint شناخته میشود. ولی بروزرسانی دبیان کند است یعنی یک تا سه ساله بروزرسانی میشود.
ویژگیها
- پایداری بالا برای سرور و سیستمهای حساس
- امنیت بالا و قدرتمند
- مدیریت بسته APT & dpkg نصب و بروزرسانی آسان
- متن باز و رایگان
- توسعه توسط هزاران برنامه نویس و پشتیبان در دنیا
اوبونتو (Ubuntu)
اوبونتو یک توزیع بر پایه دبیان هستش اوبونتو یکی از محبوب و پرطرفدار در بین کاربران شناخته شده است، اوبونتو سادگی و پشتیبانی منظم تجاری و سرور بهرهمند است. در سال 2004 از شرکت Canonical ارائه شد این سیستم عامل برای کاربران تازه کار و حرفهای کاربرد دارد.
ویژگیها
- مناسب برای برنامه نویسان، گیمرها و توسعه دهندگان
- رابط کاربری آسان و ساده
- مدیریت بسته با APT و Snap نصب نرمافزار به سادگی
- امنیت بالا با فایروال و بروزرسانی منظم
- سازگاری با دسکتاپ، لپ تاپ و سرور
- بروزرسانی منظم و قوی
سنت او اس (CentOS)
سنت او اس یک توزیع متن باز و رایگان با امنیت بالا است که بر پایه Red Hat Enterprise Linux ساخته شده است.
کاربرد این سیستم عامل بیشتر در سازمانها، سرورها و دیتاسنترها کارای دارد و به دلیل پایداری و امنیت بالا گزینه مناسبی برای مدیریت وبسایتا میباشد.
همچنین توجه داشته باشید که در سال 2021 از CentOS 8 پایا یافت و CentOS Stream جایگزین آن شد.
ویژگیها
- مناسب برای سیستمهای نیاز به پردازش بالا
- دارای ابزار امنیتی مانند SELinux
- مناسب برای هاستینگ و مجازی سازی
- سازگاری با Redhat ولی رایگان
- مدیریت بستهها با YUM/DNF
کالی لینوکس (Kali)
Kali linux یک توزیع قدرتمند است که در جهت تست امنیت است که توسط شرکت Offensive Security توسعه داده شده است. در این سیستم عامل نرمافزارهای زیادی برای تست ساخته شده است، که محققان امنیتی و هکرهای کلاه سفید و کارشناسان فنی اطلاعاتی از آن استفاده میکنند.
ویژگیها
- استفاده از ابزارهای تست نفوذ مانند کرک پسورد، اسکن شبکه و تست نفوذ
- قابل اجرا روی موبایل، ARM، x86
- منابع کم و اجرای به روی سیستمهای قدیمی
- قابل نصب به صورت زنده و سرور مجازی
فدورا (FEDORA)
فدورا یکی از توزیعهای محبوب لینوکس است، که توسط جامعه فدورا به کمک Redhat در حال توسعه میباشد. فدورا با امنیت و پایداری بالا از تکنولوژی بروز linux استفاده میکند، که برای کاربران حرفهای و تازه کار حتی محیط سازمانی استفاده میشود.
ویژگیها
- امنیت بالا با نرمافزارهای مختلف
- پشتیبانی از Redhat به صورت رایگان
- مناسب برای کاربران دسکتاپ و سرورها
- مدیریت بستهها با DNF
- سازگار با Docker، Kubernetes، Flatpa
توزیع لینوکس مناسب برای شما
چندین چند توزیع در سیستم عامل لینوکس وجود دارد که به شما بستگی دارد که چقدر دانش فنی و برای چه کارهای میخواهید استفاده کنید. در پایین برای بعضی از حوزهها چندین توزیع را گفته ایم
- تازه کاران: اوبونتو برای تازه کاران با پشتیبانی قوی و رابط کاربری ساده و آسان مناسب است و یکی دیگر لینوکس مونت مانند ویندوز و ساده است برای تازه کاران ایدهآل است.
- توسعه دهندگان و برنامه نویسان: فدورا بروز در تکنولوژی و پشتیبانی از Docker و Kubernetes اوبونتو پشتیبانی از بیشتر زبانای برنامه نویسی
- گیم: پاپ او اس پشتیبانی از نسخه NVIDIA و بهینه گیمینگ اوبونتو پشتیبانی قوی از Steam و Lutris
- امنیت سایبری: کالی لینوکس ابزارهای زیاد برای تست امنیت و محبوبیت برای هکرهای کلاه سفید
- سرورها: اوبونتو پشتیبانی قوی و مستندات عالی سنت او اس استریم سازگار با RHEL و جایگزین نسخه قبلی دبیان پایداری بالا و انتخاب عالی برای سازمانها
تفاوت سیستم عامل لینوکس و ویندوز چیست؟
لینوکس و ویندوز هر دو سیستم عامل کاربران خاص خود را دارند، اما در امنیت، ساختار و پشتیبانی اختلاف زیادی در یکدیگر دارند در زیر به تفاوت لینوکس و ویندوز می پردازیم:
- هزینه و قیمت: هزینه لینوکس نسبت به ویندوز کمتر است.
- پشتیبانی نرمافزار: لینوکس با متن باز بودن از بیشتر نرمافزارها پشتیبانی میکند ولی ویندوز از نرمافزارهای خاص پشتیبانی میکند.
- رابط کاربری: کار با ویندوز به خاطر رابط گرافیکی مجزا ساده و آسان است و لینوکس یکم دشوارتر است.
- امنیت: با آماری که تا الان داده شده است لینوکس بهتر از ویندوز است ویندوز به خاطر هک شدن با بد افزارها امنیت کمتری دارد.
- منابع مصرفی: ویندوز به خاطر رابط گرافیکی منابع بیشتری را نسبت به لینوکس استفاده میکند.
نمیتوانیم تمام تفاوتها را در مقاله بیان کنیم اگر تمایل دارید بدانید مقاله تفاوت لینوکس و ویندوز چیست را بخوانید.
انواع برنامه نویسی لینوکس
لینوکس در واقع از بیشتر زبانهای برنامه نویسی پشتیبانی میکند، در کل linux از زبانهای برنامه نویسی معروف و پرکاربرد استفاده کنید. در ادامه به چند تا از آنها میپردازیم:
- C و C++: اولین و پایهترین زبان linux این دو زبان هستند و بیشتر برنامهها و نرمافزارهای لینوکس بر پایه زبان C ساخته شده است.
- Python: پایتون در حال حاضر یکی از بروزترین و محبوبترین زبان برنامه نویسی در جهان است، پایتون کاملا بار لینوکس سازگار است و نرمافزارهای با این زبان ساخته میشوند.
- Java: جاوا یک زبان کارآمد در سیستم عامل است، که برنامههای قابل حمل و قابل اجرا به روی linux میشود.
- Rust: زبان برنامه نویسی راست در لینوکس برای امنیت و نرمافزارهای مدرن کارآمد است.
Linux از زبانهای دیگری مانند PHP، Kotlin، Go و سایر موارد پشتیبانی میکند. در کل لینوکس از بیشتر زبانههای برنامه نویسی مختلف است.
خلاصه
لینوکس در کل یک سیستم عامل با پایداری تضمینی، امنیت بالا و سرعت قوی به صورت رایگان ارائه میشود. برای متخصصان شبکه و توسعه دهندگان علاقمند بسیار کاربردی است، البته برای تازهکاران ما پیشنهاد میکنیم از ubuntu استفاده کنید. امیدواریم این مقاله برای شما مفید واقع شده باشد.
سوالات متداول
لینوکس چیست؟
لینوکس یک سیستم عامل است با پایداری، امنیت و سرعت بالا که نسبت به بقیه سیستم عامل محبوبیت بیشتری دارد. linux در ابرکامپیوترها، گوشی هوشمند، لوازم خانگی و سایر موارد کارای دارد.
یادگیری لینوکس آسان است؟
یادگیری linux دشواری بیشتری نسبت به ویندوز دارد، ویندوز با پنل گرافیکی کار با آن آسانتر است.
آیا لینوکس هک می شود؟
بله هک میشود ولی با استفاده از نرمافزار و وایرفایلها میتوانید امنیت سرور یا دستگاه خود را بالا ببرید.
لینوکس برای چه کسانی کاربرد دارد؟
سیستم عامل لینوکس در حوزههای توسعه دهندگان و برنامه نویسان، هکرهای اخلاقی، گیمرها و سازمانها کارایی دارد ولی نیاز به دانش خود دارد.
آیا نصب لینوکس در کنار ویندوز امکان پذیر می باشد؟
بله این امکان را دارد که لینوکس و ویندوز را نصب کنید که با روش Dual Boot در هنگام روشن شدن دستگاه یکی را انتخاب کنید.
چه توزیعای برای تازهکاران مفید است؟
برای افرادی که تازه به این کار روی آورده اند اوبونتو(Ubuntu) و لینوکسمینت (Linux Mint) آسانترین و بحرین گزینهها هستند.